Programma Beheerdersdag 2023

Hieronder vind je het programma van de 15e Beheerdersdag, op vrijdag 29 september 2023.
Klik op de titels voor uitgebreide (achtergrond)informatie per presentatie/workshop.
Er zijn 4 workshop-/presentatierondes verdeeld over verschillende ruimtes. Een presentatie/workshop met een * staat 2 keer geprogrammeerd.
Hier vind je een plattegrond van het terrein met de verschillende locaties. Let op dat het parkeren voor bezoekers niet meer op het terrein (bij de Infobus) is, maar vóór de entree, aan het einde van de Biersteeg (verlengde van Notenlaan). Borden en parkeerwachten wijzen de weg. In de ochtend ontvang je bij de ticketscan, naast je polsbandje, ook het programma plus plattegrond in handig formaat.

10:00 - 10:30 uur

De Hooge Schuur

Ontvangst en welkom. Opening door Bopp van Dessel (VBNE), Marije Storteboom en Gerard Koopmans (Bosgroepen).

12:30 - 14:00 uur

De Hooge Schuur

Lunch

16:00 uur

De Hooge Schuur

Afsluitende borrel

Doorlopend

De Hooge Schuur

Informatiemarkt rond de Hooge Schuur

U bekijkt het programma via een mobiele browser.
Veeg horizontaal en verticaal om de rest van het programma te zien.

PLENAIR

10.0012.3016.00
De Hooge SchuurOntvangst en welkom. Opening door Bopp van Dessel (VBNE), Marije Storteboom en Gerard Koopmans (Bosgroepen).LunchBorrel
De Hooge Schuur
Doorlopend: Infomarkt

PRESENTATIES

10.45 - 11.3011.45 - 12.3014.00 - 14.4515.00 - 15.45
KoetshuisBeheer in een Bos dat van Zichzelf is
Iris van Hal & Tobias Werner (Stichting Bos dat van Zichzelf is)
Discussie van het beheervraagstuk in een bos waar de rechten van de natuur worden erkend.
Invasieve bomen in klimaatslim bosbeheer
Bart Nyssen (Bosgroepen)
Kunnen invasieve ingeburgerde boomsoorten zoals Amerikaanse vogelkers, robinia, Amerikaanse eik of hemelboom een bijdrage leveren aan klimaatadaptatie van bossen?
“Natuur om de Hoek”
Jos Koopmans en Manja te Velde (SBNL Natuurfonds)
Financiële ondersteuning voor jouw particuliere project in het buitengebied.
Effecten van verhoogde stikstofdepositie op planten-insecten-broedvogels
Marijn Nijssen (St. Bargerveen) & Arnold van den Burg (Zoölogisch Museum Nederland)
Effecten van verhoogde stikstof in natuurgebieden worden ontrafeld: welke veranderingen treden op, en wat kunnen we ertegen doen?
PaardenstalHerstel van bronnen en beken
Fons Eysink & Erik Sonder (Bosgroepen)
Knelpunten, maatregelen en aanpak bij herstel van bronnen en beken.
Systeemherstel van vochtige bossen in theorie en praktijk 
Louise Franssen (St. Bargerveen) & Rob van der Burg (Bosgroepen)
Soortenrijk en tegelijk bedreigd; hoe werken ze landschapsecologisch, hoe helpt systeemdenken en wat zijn mogelijke herstelstrategieën?
Een vitaal bos, hoe komen we daar?
Sander Teeuwen (Probos) & Silke Jacobs (WUR)
Presentatie en workshop over indicatoren van een vitaal bos en mogelijke beheermaatregelen.
Moerasontwikkeling op voormalige landbouwgrond
Jim de Fouw (B-WARE/Radboud Universiteit)
Verkenning van de ontwikkeling van eutrofe moerassen op fosfaatrijke voormalige landbouwgrond.
Nieuwe RefterGedragscode soortenbescherming bosbeheer
Erwin Al (Staatsbosbeheer) en Irma Melse (VBNE)
Waar staan we na 1 jaar werken met de nieuwe gedragscode? En een blik vooruit.
Certificering als onderdeel van het Subsidiestelsel Natuur en Landschap
Monique Bollen & Gerrit Jan van Herwaarden (St. Certificering SNL)
Taken en werkwijze Stichting Certificering SNL.
De Nationale Databank Flora en Fauna
Dries Oomen (NDFF)
Over de NDFF en de transitie naar Open Data.
De Kaderrichtlijn water en natuurbeheer
Bas van der Wal (STOWA)
Waterdoelen zijn natuurdoelen. Het samen optrekken van waterbeheer en terreinbeheer is een sleutel tot succes.
JachtkamerMonumentaal erfgoed herbestemmen, verduurzamen en onderhouden
Frank Klement (Klement Rentmeesters)
Over het organiseren van duurzame gebruiksfuncties aan monumentaal erfgoed.
Vossen en weidevogels
Youri Egas (Youri Egas Advies)
Vossenbeheer ter bescherming van weidevogels: een verhaal van theorie en praktijk.
Populatiebeheer van wilde hoefdieren
Gerrit-Jan Spek (Natuurlijk! Fauna advies)
Bij het huidige populatiebeheer van ree, edelhert, damhert en wild zwijn wordt de balans tussen planten en de planteneters vrijwel overal vergeten.
Vogelgriep: gevolgen en wat te doen
Fred Schenk (Het Zeeuwse Landschap)
Dit verhaal uit de ‘Zeeuwse praktijk’ geeft veel inzicht in de impact op de Nederlandse populatie grote sterns.
LingehofVan Boswet naar Omgevingswet: is de houtopstanden-regelgeving nog van deze tijd?
Nienke Welle & Gino van Maaren (Probos)
Presentatie en discussie in werkgroepjes over mogelijke aanpassingen in de houtopstanden-regelgeving onder de Omgevingswet.
Het Levend Archief: Zorgen voor de Natuur van Morgen
Nils van Rooijen (Wageningen Environmental Research)
Een genetische back-up van onze inheems flora.
Ik wil planten, maar hoe kan ik bomen krijgen?
Renee Uijtjens en Martijn Boosten (Staatsbosbeheer)
Meer Inzicht in de plantsoenketen en tips voor het bestellen van plantmateriaal.
Graasdrukmonitoring op de Veluwe
Jan den Ouden (WUR) en Joyce Penninkhof (Probos)
Tussenresultaten van het langjarige onderzoek ‘Bosverjonging op de Veluwe’.
AbtsbouwingNatuurbranden: realistisch kijken naar de toekomst*
Tiemen Brouwer & Marc Brosschot (Staatsbosbeheer)
Stand van zaken natuurbranddossier in Nederland en ‘Wat vraagt de toekomst?’
Natuurbranden: realistisch kijken naar de toekomst*
Tiemen Brouwer & Marc Brosschot (Staatsbosbeheer)
Stand van zaken natuurbranddossier in Nederland en ‘Wat vraagt de toekomst?’
Stormschade als kans (voor de natuur)*
Maarten den Hartigh & Markus Feijen (Utrechts Landschap)
De oprichting en ontwikkeling van een stormreservaat.
Stormschade als kans (voor de natuur)*
Maarten den Hartigh & Markus Feijen (Utrechts Landschap)
De oprichting en ontwikkeling van een stormreservaat.
Grote HooibergWorkshop: Hoe organiseer ik een Boomfeestdag?
Frank Nooijens en Angela Knook (St. Nationale Boomfeestdag)
Ontdek hoe je een Boomfeestdag organiseert en hoe het van meerwaarde kan zijn voor jou als terreinbeheerder.
Bomen Buiten het Bos Certificering: een wereldprimeur
Maarten Willemen & Marten de Groot (PEFC Nederland)
In Nederland is het nu mogelijk om het duurzaam beheer (en het hout) van Bomen Buiten het Bos te certificeren.
Sponsoring van klimaatslim bosbeheer
Arjan Alkema & Annerieke Sleurink (FSC Nederland)
Steeds meer bedrijven willen investeren in klimaatslim bosbeheer. Hoe brengen we vraag en aanbod bij elkaar?
Een bossenverzekering: opvangen van restrisico’s
Gert Jan van Dijk (Onderlinge Bossen Verzekering)
Bos en andere houtopstanden kunnen worden getroffen door extreme weersomstandigheden. Naast preventie en adaptatie kan een bossenverzekering nuttig zijn.
KapschuurAgroforestry
Petra Schmitz (Schmitz Agroforestry)
Agroforestry, hoe ziet dat eruit, wat zijn de uitdagingen en welke kansen biedt het voor biodiversiteit?
Natuurinclusieve landbouw: natuur en landbouw verbonden
Astrid Manhoudt (Natuurmonumenten) & Theo Bakker (Staatsbosbeheer)
Aan de slag met natuurinclusieve landbouw rondom natuurgebieden.
Zagen geeft vragen: communicatie en participatie rond bosbeheer*
Simon Klingen (Adviesbureau Klingen Bomen)
Hoe de kloof tussen burgers en bosbeheer te verkleinen.
Zagen geeft vragen: communicatie en participatie rond bosbeheer*
Simon Klingen (Adviesbureau Klingen Bomen)
Hoe de kloof tussen burgers en bosbeheer te verkleinen.
BoslokaalWerken op hoogte in bos en natuurterreinen*
Willem van Delft (Praktijk Centrum Bomen), Petra Borsch (Landschapsbeheer Flevoland) & Liesbeth de Kort (VBNE)
Hoe kun je veilig: hoogstamfruitbomen snoeien, bomen knotten en nestkasten ophangen, schoonmaken en controleren.
Werken op hoogte in bos en natuurterreinen*
Willem van Delft (Praktijk Centrum Bomen), Petra Borsch (Landschapsbeheer Flevoland) & Liesbeth de Kort (VBNE)
Hoe kun je veilig: hoogstamfruitbomen snoeien, bomen knotten en nestkasten ophangen, schoonmaken en controleren.
Demonstratie oude boswerktuigen*
Coert Donker (Staatsbosbeheer)
Van de kulla kultivator tot de boswroeter en de disk trencher.
Demonstratie oude boswerktuigen*
Coert Donker (Staatsbosbeheer)
Van de kulla kultivator tot de boswroeter en de disk trencher.
Workshop (start vanaf infopunt)Bostracken in de praktijk*
Etiënne Thomassen (Bosgroepen)
Workshop boomgericht blessen en opvolgen voor veerkrachtig bos.
Bostracken in de praktijk*
Etiënne Thomassen (Bosgroepen)
Workshop boomgericht blessen en opvolgen voor veerkrachtig bos.
Kennismaking ‘Monitoringsapp nieuwe boomsoorten'*
Mart Vlam e.a. (Hogeschool Van Hall Larenstein)
Presentatie van een nieuwe app voor bosbeheerders waarmee zij jonge aanplant van minder bekende boomsoorten kunnen monitoren.
Kennismaking ‘Monitoringsapp nieuwe boomsoorten'*
Mart Vlam e.a. (Hogeschool Van Hall Larenstein)
Presentatie van een nieuwe app voor bosbeheerders waarmee zij jonge aanplant van minder bekende boomsoorten kunnen monitoren.
Excursie (start vanaf infopunt)Excursie: Boeren doen mee aan natuurherstel!*
Jan Boon (Collectief Rivierenland) en Arnoud Kipping (Heerlijkheid Mariënwaerdt)
Hoe voedselvoorziening en natuurherstel goed kunnen samen gaan op landgoed Mariënwaerdt.
Excursie: Boeren doen mee aan natuurherstel!*
Jan Boon (Collectief Rivierenland) en Arnoud Kipping (Heerlijkheid Mariënwaerdt)
Hoe voedselvoorziening en natuurherstel goed kunnen samen gaan op landgoed Mariënwaerdt.
Rondleiding Landgoed Marienwaërdt*
Vrijwilligers Marienwaërdt

Aanmelden bij informatiepunt (beperkt aantal plekken)
Rondleiding Landgoed Marienwaërdt*
Vrijwilligers Marienwaërdt

Aanmelden bij informatiepunt (beperkt aantal plekken)
Bij de InfobusHandcrew Overijssel*

Specialistisch team natuurbranden geeft uitleg over materiaal en werkwijze.
Handcrew Overijssel*

Specialistisch team Natuurbranden geeft uitleg over materiaal en werkwijze.
Handcrew Overijssel*

Specialistisch team natuurbranden geeft uitleg over materiaal en werkwijze.
-

Presentaties

10:45 - 11:30 uur

11:45 - 12:30 uur

14:00 - 14:45 uur

15:00 - 15:45 uur

Koetshuis

Beheer in een Bos dat van Zichzelf is
Iris van Hal & Tobias Werner (Stichting Bos dat van Zichzelf is)
Discussie van het beheervraagstuk in een bos waar de rechten van de natuur worden erkend.

Invasieve bomen in klimaatslim bosbeheer
Bart Nyssen (Bosgroepen)
Kunnen invasieve ingeburgerde boomsoorten zoals Amerikaanse vogelkers, robinia, Amerikaanse eik of hemelboom een bijdrage leveren aan klimaatadaptatie van bossen?

“Natuur om de Hoek”
Jos Koopmans en Manja te Velde (SBNL Natuurfonds)
Financiële ondersteuning voor jouw particuliere project in het buitengebied.

Effecten van verhoogde stikstofdepositie op planten-insecten-broedvogels
Marijn Nijssen (St. Bargerveen) & Arnold van den Burg (Zoölogisch Museum Nederland)
Effecten van verhoogde stikstof in natuurgebieden worden ontrafeld: welke veranderingen treden op, en wat kunnen we ertegen doen?

Paardenstal

Herstel van bronnen en beken
Fons Eysink & Erik Sonder (Bosgroepen)
Knelpunten, maatregelen en aanpak bij herstel van bronnen en beken.

Systeemherstel van vochtige bossen in theorie en praktijk 
Louise Franssen (St. Bargerveen) & Rob van der Burg (Bosgroepen)
Soortenrijk en tegelijk bedreigd; hoe werken ze landschapsecologisch, hoe helpt systeemdenken en wat zijn mogelijke herstelstrategieën?

Een vitaal bos, hoe komen we daar?
Sander Teeuwen (Probos) & Silke Jacobs (WUR)
Presentatie en workshop over indicatoren van een vitaal bos en mogelijke beheermaatregelen.

Moerasontwikkeling op voormalige landbouwgrond
Jim de Fouw (B-WARE/Radboud Universiteit)
Verkenning van de ontwikkeling van eutrofe moerassen op fosfaatrijke voormalige landbouwgrond.

Nieuwe Refter

Gedragscode soortenbescherming bosbeheer
Erwin Al (Staatsbosbeheer) en Irma Melse (VBNE)
Waar staan we na 1 jaar werken met de nieuwe gedragscode? En een blik vooruit.

Certificering als onderdeel van het Subsidiestelsel Natuur en Landschap
Monique Bollen & Gerrit Jan van Herwaarden (St. Certificering SNL)
Taken en werkwijze Stichting Certificering SNL.

De Nationale Databank Flora en Fauna
Dries Oomen (NDFF)
Over de NDFF en de transitie naar Open Data.

De Kaderrichtlijn water en natuurbeheer
Bas van der Wal (STOWA)
Waterdoelen zijn natuurdoelen. Het samen optrekken van waterbeheer en terreinbeheer is een sleutel tot succes.

Jachtkamer

Monumentaal erfgoed herbestemmen, verduurzamen en onderhouden
Frank Klement (Klement Rentmeesters)
Over het organiseren van duurzame gebruiksfuncties aan monumentaal erfgoed.

Vossen en weidevogels
Youri Egas (Youri Egas Advies)
Vossenbeheer ter bescherming van weidevogels: een verhaal van theorie en praktijk.

Populatiebeheer van wilde hoefdieren
Gerrit-Jan Spek (Natuurlijk! Fauna advies)
Bij het huidige populatiebeheer van ree, edelhert, damhert en wild zwijn wordt de balans tussen planten en de planteneters vrijwel overal vergeten.

Vogelgriep: gevolgen en wat te doen
Fred Schenk (Het Zeeuwse Landschap)
Dit verhaal uit de ‘Zeeuwse praktijk’ geeft veel inzicht in de impact op de Nederlandse populatie grote sterns.

Lingehof

Van Boswet naar Omgevingswet: is de houtopstanden-regelgeving nog van deze tijd?
Nienke Welle & Gino van Maaren (Probos)
Presentatie en discussie in werkgroepjes over mogelijke aanpassingen in de houtopstanden-regelgeving onder de Omgevingswet.

Het Levend Archief: Zorgen voor de Natuur van Morgen
Nils van Rooijen (Wageningen Environmental Research)
Een genetische back-up van onze inheems flora.

Ik wil planten, maar hoe kan ik bomen krijgen?
Renee Uijtjens en Martijn Boosten (Staatsbosbeheer)
Inzicht in de plantsoenketen en tips voor het bestellen van plantmateriaal.

Graasdrukmonitoring op de Veluwe
Jan den Ouden (WUR) en Joyce Penninkhof (Probos)
Tussenresultaten van het langjarige onderzoek ‘Bosverjonging op de Veluwe’.

Abtsbouwing

Natuurbranden: realistisch kijken naar de toekomst*
Tiemen Brouwer & Marc Brosschot (Staatsbosbeheer)
Stand van zaken natuurbranddossier in Nederland en ‘Wat vraagt de toekomst?’

Natuurbranden: realistisch kijken naar de toekomst*
Tiemen Brouwer & Marc Brosschot (Staatsbosbeheer)
Stand van zaken natuurbranddossier in Nederland en ‘Wat vraagt de toekomst?’

Stormschade als kans (voor de natuur)*
Maarten den Hartigh & Markus Feijen (Utrechts Landschap)
De oprichting en ontwikkeling van een stormreservaat.

Stormschade als kans (voor de natuur)*
Maarten den Hartigh & Markus Feijen (Utrechts Landschap)
De oprichting en ontwikkeling van een stormreservaat.

Grote Hooiberg

Workshop: Hoe organiseer ik een Boomfeestdag?
Frank Nooijens en Angela Knook (St. Nationale Boomfeestdag)
Ontdek hoe je een Boomfeestdag organiseert en hoe het van meerwaarde kan zijn voor jou als terreinbeheerder.

Bomen Buiten het Bos Certificering: een wereldprimeur
Maarten Willemen & Marten de Groot (PEFC Nederland)
In Nederland is het nu mogelijk om het duurzaam beheer (en het hout) van Bomen Buiten het Bos te certificeren.

Sponsoring van klimaatslim bosbeheer
Arjan Alkema & Annerieke Sleurink (FSC Nederland)
Steeds meer bedrijven willen investeren in klimaatslim bosbeheer. Hoe brengen we vraag en aanbod bij elkaar?

Een bossenverzekering: opvangen van restrisico’s
Gert Jan van Dijk (Onderlinge Bossen Verzekering)
Bos en andere houtopstanden kunnen worden getroffen door extreme weersomstandigheden. Naast preventie en adaptatie kan een bossenverzekering nuttig zijn.

Kapschuur

Agroforestry
Petra Schmitz (Schmitz Agroforestry)
Agroforestry, hoe ziet dat eruit, wat zijn de uitdagingen en welke kansen biedt het voor biodiversiteit?

Natuurinclusieve landbouw: natuur en landbouw verbonden
Astrid Manhoudt (Natuurmonumenten) & Theo Bakker (Staatsbosbeheer)
Aan de slag met natuurinclusieve landbouw rondom natuurgebieden.

Zagen geeft vragen: communicatie en participatie rond bosbeheer*
Simon Klingen (Adviesbureau Klingen Bomen)
Hoe de kloof tussen burgers en bosbeheer te verkleinen.

Zagen geeft vragen: communicatie en participatie rond bosbeheer*
Simon Klingen (Adviesbureau Klingen Bomen)
Hoe de kloof tussen burgers en bosbeheer te verkleinen.

Boslokaal

Werken op hoogte in bos en natuurterreinen*
Willem van Delft (Praktijk Centrum Bomen), Petra Borsch (Landschapsbeheer Flevoland) & Liesbeth de Kort (VBNE)
Hoe kun je veilig: hoogstamfruitbomen snoeien, bomen knotten en nestkasten ophangen, schoonmaken en controleren.

Werken op hoogte in bos en natuurterreinen*
Willem van Delft (Praktijk Centrum Bomen), Petra Borsch (Landschapsbeheer Flevoland) & Liesbeth de Kort (VBNE)
Hoe kun je veilig: hoogstamfruitbomen snoeien, bomen knotten en nestkasten ophangen, schoonmaken en controleren.

Demonstratie oude boswerktuigen*
Coert Donker (Staatsbosbeheer)
Van de kulla kultivator tot de boswroeter en de disk trencher.

Demonstratie oude boswerktuigen*
Coert Donker (Staatsbosbeheer)
Van de kulla kultivator tot de boswroeter en de disk trencher.

Workshop (start vanaf infopunt)

Bostracken in de praktijk*
Etiënne Thomassen (Bosgroepen)
Workshop boomgericht blessen en opvolgen voor veerkrachtig bos.

Bostracken in de praktijk*
Etiënne Thomassen (Bosgroepen)
Workshop boomgericht blessen en opvolgen voor veerkrachtig bos.

Kennismaking ‘Monitoringsapp nieuwe boomsoorten'*
Mart Vlam e.a. (Hogeschool Van Hall Larenstein)
Presentatie van een nieuwe app voor bosbeheerders waarmee zij jonge aanplant van minder bekende boomsoorten kunnen monitoren.

Kennismaking ‘Monitoringsapp nieuwe boomsoorten'*
Mart Vlam e.a. (Hogeschool Van Hall Larenstein)
Presentatie van een nieuwe app voor bosbeheerders waarmee zij jonge aanplant van minder bekende boomsoorten kunnen monitoren.

Excursie (start vanaf infopunt)

Excursie: Boeren doen mee aan natuurherstel!*
Jan Boon (Collectief Rivierenland) en Arnoud Kipping (Heerlijkheid Mariënwaerdt)
Hoe voedselvoorziening en natuurherstel goed kunnen samen gaan op landgoed Marienwaërdt.

 

Excursie: Boeren doen mee aan natuurherstel!*
Jan Boon (Collectief Rivierenland) en Arnoud Kipping (Heerlijkheid Mariënwaerdt)
Hoe voedselvoorziening en natuurherstel goed kunnen samen gaan op landgoed Marienwaërdt.

Rondleiding Landgoed Marienwaërdt*
Vrijwilligers Marienwaërdt
Aanmelden bij informatiepunt (beperkt aantal plekken).

Rondleiding Landgoed Marienwaërdt*
Vrijwilligers Marienwaërdt
Aanmelden bij informatiepunt (beperkt aantal plekken).

Bij de Informatiebus

Handcrew Overijssel*
Specialistisch team Natuurbranden geeft uitleg over materiaal en werkwijze.

Handcrew Overijssel*
Specialistisch team Natuurbranden geeft uitleg over materiaal en werkwijze.

Handcrew Overijssel*
Specialistisch team Natuurbranden geeft uitleg over materiaal en werkwijze.